Χρονολόγιο

Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου γεννιέται στην Τρίπολη (8 Ιουλίου).

Ελληνο-Τουρκικός Πόλεμος.

Ανακηρύσσεται διδάκτωρ της Νομικής από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Σπουδάζει κοινωνιολογία, φιλοσοφία και οικονομικά στα Πανεπιστήμια της Χαϊδελβέργης και του Βερολίνου.

Ολοκληρώνει τις σπουδές του στο Λονδίνο και το Παρίσι και λίγο αργότερα επιστρέφει στην Αθήνα.

Πρώτη δημόσια πολιτική του εμφάνιση: δημοσίευση της επιστολής του «Η ελευθερία του λόγου». Η επιστολή αφορούσε στην δίωξη εναντίον του ποιητή Κ. Παλαμά, εξαιτίας της υποστήριξής του για τη χρήση της Δημοτικής.

– Ο Παπαναστασίου συντάσσει την επιστολή «Τί πρέπει να γίνη», όπου εκφράζει την υποστήριξή του στον Επαναστατικό Σύνδεσμο και προτείνει μέτρα για την βελτίωση των κοινωνικών συνθηκών.
– Κίνημα του Επαναστατικού Συνδέσμου στο Γουδί.

– Ίδρυση του Λαϊκού Κόμματος από μέλη της Κοινωνιολογικής Εταιρείας.
– Εκλέγεται βουλευτής με το Λαϊκό Κόμμα στις εκλογές για την Α΄ και Β΄ Αναθεωρητική Βουλή.
– Συμμετέχει ως εθελοντής στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο.

– Εκλέγεται βουλευτής συνεργαζόμενος με το Κόμμα των Φιλελευθέρων.
– Βαλκανικοί Πόλεμοι: Απελευθέρωση Μακεδονίας, Ηπείρου, Κρήτης και Νήσων ΒA Αιγαίου.
– Δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου Α΄ και άνοδος στον θρόνο του Κωνσταντίνου Α΄.

Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.

– Προσχωρεί στην προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης.
– Διαφωνία του Πρωθυπουργού Βενιζέλου με τον βασιλιά Κωνσταντίνο τον Α΄ για την έξοδο ή μη της Ελλάδος στον Πόλεμο.

Κίνημα της Εθνικής Άμυνας στην Θεσσαλονίκη.

– Διορίζεται αντιπρόσωπος της προσωρινής κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης στα Ιόνια Νησιά.
– Μετά την μεταφορά της κυβέρνησης Βενιζέλου στην Αθήνα, διορίζεται Υπουργός Συγκοινωνίας και προσωρινός Υπουργός Περιθάλψεως και Εσωτερικών (1917).
– Ως Υπουργός (1917-1920) εισηγείται την αναδιοργάνωση του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Αναδιοργανώνει και εκσυγχρονίζει τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τους σιδηροδρόμους, τα ταχυδρομεία, τα τηλεγραφεία και την τηλεφωνία.
– Αναλαμβάνει την ευθύνη για την ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης.

– Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία.
– Εκθρόνιση του βασιλιά Κωνσταντίνου του Α΄ από της δυνάμεις της Entente.
– Άνοδος στον θρόνο του νεώτερου γιου του Αλεξάνδρου.
– Καταστροφή μεγάλου τμήματος της Θεσσαλονίκης από πυρκαγιά.

– Συνθήκη των Βερσαλλιών (Επίσημη λήξη Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου).
– Απόβαση Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη.

– Συνθήκη των Σεβρών.
– Θάνατος Βασιλέως Αλεξάνδρου.
– Εκλογική ήττα του Βενιζέλου και του Κόμματος των Φιλελευθέρων.
– Επιστροφή του Κωνσταντίνου του Α΄.

Εξαιτίας της εκλογικής ήττας του Κόμματος των Φιλελευθέρων δεν εκλέγεται βουλευτής.

– Λίγους μήνες πριν από την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου, ο Αλ. Παπαναστασίου δημοσιεύει το «Δημοκρατικό Μανιφέστο» καλώντας τον βασιλιά να παραιτηθεί για να διασωθούν τα συμφέροντα του Έθνους.
Διώκεται ποινικά, συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε φυλάκιση.
Αποφυλακίζεται το φθινόπωρο του 1922 από την «Επαναστατική Επιτροπή» του Πλαστήρα.

– Τίθεται επικεφαλής της ίδρυσης νέου πολιτικού σχηματισμού με την επωνυμία «Δημοκρατική Ένωσις».

– Μικρασιατική Καταστροφή «Στρατιωτική Επανάστασις» με επικεφαλής τον Πλαστήρα.
– Παραίτηση του Κωνσταντίνου του Α΄ υπέρ του μεγαλύτερου υιού του Γεωργίου Β’.

– Εκλέγεται βουλευτής με την Δημοκρατική Ένωση στις εκλογές της Δ΄ Εθνικής Συντακτικής Συνέλευσης.
– Συνθήκη της Λωζάννης: οριστικός καθορισμός των ελληνοτουρκικών συνόρων και διευθέτηση του προσφυγικού ζητήματος.

– Αναλαμβάνει την Πρωθυπουργία.
– Ως Πρωθυπουργός εισηγείται το ψήφισμα «Περί Εκπτώσεως της Δυναστείας και Ανακηρύξεως της Δημοκρατίας», το οποίο γίνεται δεκτό από την Εθνοσυνέλευση.
– Δημοψήφισμα που επικυρώνει την Ανακήρυξη της Αβασίλευτης Δημοκρατίας.

– Διατυπώνει ψήφισμα, που αποκλήθηκε «κοινοβουλευτικός μανδύας», με τους όρους παροχής ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Πάγκαλου. Μετά, όμως, την απροκάλυπτη παραβίαση των όρων αυτών καταγγέλλει δημοσίως την δικτατορία.
– Ορίζεται πρόεδρος της «Τριακονταμελούς Επιτροπής διά την Σύνταξιν Συντάγματος».
– Δικτατορία του Πάγκαλου.

– Εκτοπίζεται στην Σαντορίνη.
Τίθεται σε περιορισμό στο πλοίο «Αιγαίον», μέχρι την ανατροπή Πάγκαλου.
– Εκλέγεται βουλευτής με την Δημοκρατική Ένωση, στην οποία προστίθεται ο υπότιτλος «Αγροτικόν και Εργατικόν Κόμμα».
– Ορκίζεται Υπουργός Γεωργίας στην Κυβέρνηση Ζαΐμη.
– Εκλέγεται Πρόεδρος από την Κοινωνία των Εθνών του Γραφείου για την Διεθνή Ειρήνη στην Γενεύη.
– Ανατροπή της δικτατορίας του Πάγκαλου από τον Κονδύλη και διενέργεια εκλογών.

Τίθεται σε ισχύ το Σύνταγμα της Αβασίλευτης Δημοκρατίας.

– Ως Υπουργός Γεωργίας προωθεί την ίδρυση της Αγροτικής Τράπεζας, παραιτείται, όμως, εξαιτίας των ισχυρών αντιδράσεων.
– Εκλέγεται βουλευτής συνεργαζόμενους με το Κόμμα των Φιλελευθέρων.
– Διενέργεια εκλογών και σχηματισμός κυβέρνησης του Ελευθέριου Βενιζέλου.

– Ως πρόεδρος του 27ου Συνεδρίου Ειρήνης στην Αθήνα υποβάλλει υπόμνημα για το ζήτημα της ομοσπονδίας των βαλκανικών λαών.
– Οικονομικό Κραχ.

– Προεδρεύει στην Α΄ Βαλκανική Σύνοδο (Αθήνα).
– Ελληνοτουρκικό Σύμφωνο φιλίας.

– Σχηματίζει βραχύβια κυβέρνηση, η οποία καταρρέει εξαιτίας της άρνησης του Βενιζέλου να υποστηρίξει το νομοσχέδιο κοινωνικών ασφαλίσεων.
– Εκλέγεται βουλευτής με το Αγροτικόν και Εργατικόν Κόμμα.
– Εκλογική επικράτηση Λαϊκού Κόμματος.

– Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Γεωργίας στην κυβέρνηση Βενιζέλου.
Στις εκλογές του Μαρτίου καταψηφίζεται.
– Εκλέγεται αριστίνδην Γερουσιαστής.
– Στην επαναληπτική εκλογή εκλέγεται βουλευτής Ροδόπης.

– Τελευταία κυβέρνηση Βενιζέλου.
– Εκλογική επικράτηση Λαϊκού Κόμματος και επιστροφή του στην εξουσία ύστερα από ανεπιτυχές φιλοβενιζελικό κίνημα
– Δολοφονική απόπειρα κατά του Βενιζέλου.

Υπογραφή του τετραμερούς συμφώνου μεταξύ Ελλάδος, Τουρκίας, Γιουγκοσλαβίας και Ρουμανίας.

– Συλλαμβάνεται και παραπέμπεται σε δίκη για συμμετοχή στο φιλοβενιζελικό κίνημα του Πλαστήρα, τελικά όμως αθωώνεται.
– Αποτυχία του φιλοβενιζελικού κινήματος του Πλαστήρα.
– Οριστική αποχώρηση του Ελευθέριου Βενιζέλου από την Ελλάδα.
– Δικτατορία του Κονδύλη.
– Κατάργηση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας
– Επιστροφή του Γεωργίου Β΄.

– Εκλέγεται για τελευταία φορά βουλευτής, συνεργαζόμενος με το Παλλαϊκό Μέτωπο.
– Αρνείται ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση του Μεταξά.
– Πεθαίνει στο σπίτι του στην Εκάλη (17 Νοεμβρίου).
– Δικτατορία του Μεταξά.